Ahmed Zekaria – Horrya Press
“Zincîra komkujiyan”, ew manşêta herî xuyayî ye ji pêşketinên berdewam û bûyerên li rojhilatê Dêrazorê her ji ragihandina oparesyonên leşkerî ji aliyê Hevpeymaniya navnetewî ya bi serkêşiya Amerîka ji berî çend heftiyan ji bo derxistina rêxistina dewleta îslamî “çeteyên DAIŞ” ji devera Hecîn û ji seranserê .
Li gor çalakvanan, ku di komkujiya dawiyê de, 43 kes, di nav de 29 jin û zarokan li sibeha şemiyê hatin kuştin bi êrîşên balafirên Hevpeymaniya navnetewî li ser gundê “Abu Hesen” li rojhilata Dêrazorê .
Ku dever rastî operasyonên leşkerî yên xurt dibe di navbera rêxistina “çeteyên DAIŞ” ji aliyekî, û milîsên “hêzên demokratîk ên Sûriyê” de bi piştgiriya balafirên Hevpeymaniya navnetewî ji aliyekî din, hevdem ku bi qasî 50 hezar kesên sivîl li bajarokên “Hecîn, El-sûsa û Elbaguz, û Elşe’fa” di bin kontrola “DAIŞ” li rojhilata Dêrazorê hatine dorpêçkirin.
Û ji aliyê balafirên Hevpeymaniyê ve gelek taxên nişteciyan li deverê rasterast rastî êrîşan hatine û li gor torên belgekirin û nûçevanî ku bi sedan sivîl hatine kuştin û birîndar kirin, ku li bajarokê “Hecîn” bi serê xwe bêtir ji 30 kesên sivîl ji encama van êrîşên korfelaqî hatine kuştin.
Koalîsyon şermezar dike û Hevpeymaniya navneteweyî red dike
Koalîsyona Niştimaniya Sûriyê di daxuyaniyekê de li roja pêncşemê 15’ê mijdarê bi tundî ev operasyon şermezar kirin, û daxwaza agirbesta li ser deverên sivîlan bêyî ti hincet bi awayekî bilez kir û dûpat li pêwîstiya lêpirsîna li hemberî vê tawanê û hemû komkujiyên li ser sivîlan kir û daxwaza cizakirina kesên berpirsyar û garantiya dubarenekirina wan kir.
Lê Hevpeymaniya navnetewî ya li dijî rêxistina çeteyên “DAIŞ”, di daxuyaniya xwe de li roja şemiyê armznckirina sivîlan ji aliyê balafirên xwe yên leşkerî li ser rojhilatê Dêrazorê li rojên (16-17 Mijdarê) înkar kir û hin aliyên din, bêyî destnîşankirin li hemberî êrîşên hewayî tometbar kir.
Li gorî daxuyaniyê, ku çeperên çeteyên DAIŞ li Geliyê Firata navîn hatibûn bombebaran kirin û ku ew êrîş hatin di çarçoveya operasyoneke bejayî de, ku hêzên hevpeyman çeperên DAIŞ bi armancên rewa dibînin û ti kesên sivîl li deverê nebûn di dema êrîşan de û di heman demê de, ku ji hindek çavkaniyên çapemeniyê hat ragihandin ku hin kesên sivîl hatin kuştin bi êrîşên Hevpeymaniya Navnetewî li dijî çeperên DAIŞ li devera Hecîn li Dêrazorê.
Di daxuyaniyê de hat ragihandin, ku 10 êrîş ji aliyê hêzên Hevpeymaniyê li ser devera “Hecîn” hatin tomar kirin, ku ew êrîş nehatine pêkanîn ji aliyê hêzên Hevpeymaniyê û hevparên wê, û herwiha hatine pêkanîn bêyî hevahengî û rezamendiya û îmze wê, û hêzên Hevpeymaniyê daxwaza rawestandina hemû êrîşên bêyî hemahengiya ligel xwe ji hemû aliyên pêşberî çemê Firatê kir.
“Tora Sûrî ya Mafên Mirovan” bi lêkolîn û belge dike
Derbarê daxuyaniya Hevpeymaniya navnetewî û hewlên redkirina ku ew bûye sedema pêkanîna komkujiyên li dijî welatiyên sivîl li devera Hecîn û derdora wê, “Fadil Abdul Xenî”, rêveberê Tora Sûrî ya Mafên Mirovan di daxuyaniyeke taybet de ji bo Horrya press got: Em vekolînan li ser van bûyer û komkujiyan dikin, û li demekî nêzîk dê aliyê rabûyî bi vê komkujiyê aşkere bikin”.
Wî got: sebaret Hevpeymaniya navnetewî wan danasîn bi hin bûyeran kiriye û hatine ragihandin, û lîsteyek di destê me de heye û me ligel database Hevpeymaniya navnetewî barawerd kiriye, û diyar bû ku bi tenê Hevpeymaniyê danasîn bi tenê bi 30% ji wan qeza kiriye di dema ku 70% ji qezayên ku em dibêjin ji aliyê hêzên Hevpeymaniyê nehatine pêkanîn, lê ew red dikin.
Wî got, me daxwaza ji wezareta derve ya dewleta Amerîkayê kiriye li ser giringiya guhdaneke mezintir li ser lêkolînan û “Abdul Xenî” got: ez nêzîkî mehekê li Amerîkayê bû, û min serdana Wezareta Derve ya Amerîka û koçka Sipî kir û min her timî daxwaz ji bo hevdîtina bi Pentagon kir, lê ti bersiv ji daxwazên me li wê derê nebû, û giring e, ligel Pentagon bicivin ji bo wan agahdar bikin ku ew şaşî li rex wan hene û bi lêpirsîn ranabin û çavkaniyî têra lêpirsînan nakin, û ji ber vê yekê ew bi awayekî rêkûpêk û paşê ranabin û ew wan êrîşan înkar dikin.
Wî bal kişand , ku divê rêveberiya Emerîkayê dest bike qerebokirina qûrbaniyan û prosesa avadankirina van deveran bike, ku Amerîka heta niha dest bi vê yekê nekiriye.
Rêveberê Tora Sûrî ya Mafê Mirovan, çend “pêşnîyar” ji Fermandariya hevbeş ya hêzên Hevpeymaniya navnetewî re pêşkêş kirin, bi taybetî pêşniyar kir ku divê hêzên Hevpeymaniya navnetewî rêzê li qanûna navnetewî û yasa navnetewî ya asayî bigirin, û ji ber vê yekê ku welatên Hevpeymaniya navnetewî berpirsyar in li hember binpêkirinên hatine di vê raportê de.
Û “Abdul Xenî”, daxwaz ji Fermandariya Hevpeymaniyê kir ku xwe berpirsyar bibînin li hember encamên van binpêkirinan, û hewl bidin ku xwe dûr bikin ji dubarekirina zêdebûna tîma karîger li ser şopandin û lêkolîna bûyeran, û ji bo terxankirina hewldanên û derfetên zêdetir di vî warî de, û amadekirina nexşeya database deverên herî zerermend ji êrîşên esmanî.
Abdul xanî cext kir li ser pêdiviya karê destpêkirina çareserkirina bandorên aborî û derûnî yên van êrîşan, û dirêjîpêdan bi berdewamiya serketina leşkerî li ser rêxistina “çeteyên DAIŞ” û rizgarkirina hemû navçeyên din ji destê wê, û ji bo karê cidî li ser damezirandina rêveberiyeke cemawerî û demokrasî bi beşdariya xelkê wan deveran û bi dadgehên aşkere rabin bi cudakirina her aliyekê tawanbar bi van êrîşan li ser derwazên çemê ava Firatê bi riya lêkolînan.
Nêzîkî 10 komkujiyan di du heftiyan de
Rojnamevan “Suhêb Al-Caber” û berdevkê “Tora Firat Post” ji Horrya press re got: ku di dema du heftiyan de zêdetir ji 250 welatiyên sivîl bi êrîşên Hevpeymaniya navnetewî li deverên dibin destê rêxistina DAIŞ de li gundewarê rojhilata Dêrazorê hatine kuştin, piraniya van komkujiyan, bi erjengî li berbanga roja pêncşemê ji aliyê balafirên Hevpeymaniyê li ser bombebarana navceya “Albobadran” li qezaya “El-sûsê” li nêzîkî Abu Kamal hatine pêkanîn ku têde zêdetir ji 20 kesan hatine kuştin bi piranî ji malbata Hemîd Salih el-Abdullah bûn, ku ji bajêr “Albaguz” koçber bibû.
Û li gor Al Jaber, ku komkujî li wan deveran bi vî awayî hatin pêkanîn: sê komkujî li bajarê Alşe’fa û çar komkujî li bajarokê El-sûsa, û du komkujî li bajarokê Hecîn, û yên din li cihên cuda de hatine kuştin.
Wî got ku deverên di destê DAIŞ de rasterast û bi korfelaqî û bêyî cudahî di navbera sivîl û leşkeran de dihatin armanckirin û ev agahî hatin piştrast kirin ji ber ku hejmara zarokan zêdetir e ji nîvê hejmara kuştiyan berovajî romana Hevpeymaniyê ku rêxistina DAIŞ zarokan wek mertalên mirovî bikar tîne, lê agahiyên tên li dema dawî piştrast dikin ku DAIŞ çavê xwe digire ji kesên dixwazin bar bikin.
Û derbarê rewşa mirovî ya sivîlên dorpêçkirî, “Al Cabir” got: ku her corek ji çavdêriya bijîşkî her ji destpêka vê salê ve li van deveran peyda nabe, û ev yek bi riya êrîşên balafirên Hevpeymaniyê li ser Hecîn û derdora wê xuya dibe ku hejmara şehîdên li demjimêrên pêşîn zêde dibe ji ber nebûna çavdêriya bijîşkî, û herwiha ku çi peyv nînin bo pesindana rewşa jiyanê li ser rûberekî cografî yê kêmtir 30 km herwiha ku bêtir ji 50 hezar welatiyên sivîl ji destpêka vê salê têde hatine dorpêçkirin û kelupelên xwarinê derbas dibin, piştî danûstandinên rutîn û di destpêkê de ku barên pêşiyê ji bo çeteyên DAIŞ û ji malbatên wan re têne pêşkêşkirin.
Siyaseta erda kizirî
Di bersivekê de li ser pirsa sedemên bikaranîna siyaseta erda kirzî ji aliyê hêzên Hevpeymaniya navnetewî di topbaranankirina van deveran de, “Al Cabir”, diyar kir ku hinek jî ji bo ku şibandina çû ku bikaranîna dibêjin ku bikaranîna siyaseta erda kizirî ji aliyê Hevpeymaniya navnetewî nîşana ku ew nikare serkeftinê bidestbîne li ser rêxistina DAIŞ’ê ku şervanên wê perwerde bûne li ser şerê biyabanê, bi riya stratejiya rêxistina El-Qaîdeyê di şerê li dijî “têkçûna zehmet”, hevdem ku hinên din ji xelkê deverên rojhilat vê siyasetê bi tenê cezakirineke komelî dibînin ji bo wan kesên ku xwestine li cih û warên xwe bimînin li şûna girtîgehên “QSD” yên nîjadperestî, yên bi navê “kampan” hatine binavkirin, û hevdem ku endamên van milîsên bi xwe dibêjin ku ev rêbaz baştirîn rê ye ji bo jinavbirina DAIŞ’ê.
Wî bal kişand ku danûstandin li ser derxistina sivîlan hê jî berdewam in, tevî têkşikestina gera herî dawî, û destpêkirina şer careke din, û diyar kir ku her tim çeteyên DAIŞ bi riya radestkirina cenazeyên çekdarên “QSD” ji bo derbaskirina kelupelên xwarinê û azadkirina rêberên xwe ji girtîgehên “QSD” bikar tîne, û hin agahî diyar dikin ku niha zêdetir ji 800 girtiyên di nav de rojnamevan, rahîb, kesayetiyên piralî di destê DAIŞ de hene, û gotûbêjên li ser wan wek jêderekî bihêz dike, lê mixabin, em dikarin bêjin ku di rojên pêş de wê dijwar bin li ser welatiyên sivîl yên dorpêçkirî di navbera mêkotê “çeteyên DAIŞ” û sindanê “QSD” de, bi taybetî ku ew derveyî ji hemû hevsengiyekî ne û yek aliyekî navdewletî bi tenê û yanjî rêxistinek daxwaza nake bi parastina wan.
Qurbanî û kesên bêserûşûn û kesên revayî ji êrîşan
Ji aliyê xwe ve, çalakvan “Ali Abu Salman,” di axaftina xwe de ji bo Horrya press got: ku jimara kuştiyan gihiştiye103 kesan, di nav de 48 zarok û 32 jin, di nav de 49 hemwelatîya Sûrîyê, di nav de 23 zarok û 15 jin gihîşt, jimara din herî hevwelatî û malbatên Îraqê ne yên di nav rêxistina DAIŞ de ne ji çeteyên heft rojên borî li “Hecîn û Alhafh û El-sûsê” di nava 7 rojan de bi topbarana giran ji balafirên Hevpeymaniya navnetewî, anku ji 8’ê meha mijdarê û vir ve, heta ku nîvê şevê çarşem li ser pêncşemê di 15’ê mehê de hatine kuştin, di dema ku hê jî hejmara kesên hatin kuştin zêde dibe û dibe zêdetir bibe ji ku hejmarek mezin heye ji birînên giran û kesên bêserûşûn.
Wî berdewam kir: ku bi vê yekê hejmara kuştiyan digehêje 185 welatiyên sivîl, di nav de 69 zarok û 44 jin û di nav wan de du zarokên pêçekê bi dest çekdarên “hêzên demokratîk ya Sûriyê”, û yên mayî jî bi êrîşên Hevpeymaniyê hatine kuştin ku hin ji wan jî hevwelatîbûna îraqî û malbatên rêxistina DAIŞ hatin kuştin, di nav de 5 kes bi tenê di meha pêşî ya di operasyona leşkerî de hatine kuştin, li gel du zarokên ku di bombebaranê de yên bi zanebûn hatine kuştin, ji ber ku di 10 Îlonê de ev, û êdî gireva hevpeymaniya navnetewî ya li du mizgeftên û Enstîtuya ji bo memorization ji Quranê de li bajarê “weevil” di nava di terzî Kerta Gaza tertîb kirin Li rojhilata Dêr Al-Zour, piraniya wan hemwelatiyek iraqî Di nav wan de malbatên endamên rêxistinê çeteyên li, û ew di grevan de malekê li gundê “Albobadran” û di ser malan de li ser hybrid Alhafh hedef.
Wî da zanîn, ku xelkê herêmê di bêrîka Firatê eastern dorpêçkirin, êş û ji destpêka operasyona leşkerî ya li bajarê Albaguz bi taybetî yên bi darê di forma komên biçûk ji tirsa li dijî balafirên koalîsyona navneteweyî, bi taybetî jî dema ku ji bo milîsên “hêzên demokratîk ên Sûriyeyê” û kontrola bajarê Albaguz û parçeyên Sousse.
Wî diyar kir ku malbatên ku niha li herêmên “epispadias Baguz, rez Marashda û konteynir” bûn, di bêrîka heman reviyan taxên hundirîn ên Sousse, nêzîkî “Akoshmh û Alhafh”, dema kelûpelên kêm, tibî û ji bo xwarinê maşînên bi xwarina ku bikevin bajêr û rê ne ” Alhafh “ku tê texmînkirin ku hejmara welatiyên sivîl in ku li ser 4,000 jinên sivîl û zarok, di dema ku yên din, hejmara kesên sivîl li beşên din yên şehîdan li Mtozein” Akoshmh, û Albobadran, û weevil “li gorî texmînan, 2,000 kesên sivîl.
Fişar li ser “DAIŞ” ji bo xwe bidin bidest
Û “Abu Salman,” diyar kir ku balafirên Hevpeymaniya Navnetewî ji ber ku temamkirina operasyona leşkerî ya li dijî rêxistinê “çeteyên”, bi dijwarî êrîşên hewayî gelek caran li dijî civakên manê an mizgeftan armanc dike, sedema qewimîna hejmarên mezin yên sivîl wek celebeke fişarê li ser rêxistina teslîm an deverên rojhilata derketina Firotan, di nava çepê û mûşekên çekan de ji aliyê hêzên Hêzên Demokrat ên Sûrîyê ve.
Wî destnîşan kir, ku di pêvajoyên muzakereyê ya berê di navbera milîsên “hêzên demokratîk ên Sûriyeyê” û “Dewleta Îslamî” bi rêya navbeynkaran herêmî pêk hat, ji bo hewl bidin ku hin jin “Alaesideat” binçavkirina rêxistinê de ji ber ku radestkirina rêxistinê li bajarê Iraqê li Mûsilê, û li beramber ji bo rêkirina xwarin û destwerdana tibî ji bo Hybrid, operasyon dest pê kir û çend jinan jêbirin, lê ji ber sedemên nenas nehatiye dubare kirin.
Bombebarana hevpeymanî ya bê bihane
Ji aliyê xwe ve, rêveberê dad ji bo jiyanê “Justice for Life”, “Celal Hamad” di axaftina xwe de ji bo Horrya press bal kişand, ku nimûneyên sereke yên teqîna ku ji bo rûxandina mexdûrên birin topbaranan de ji gundê “El-sûsê” û “Hecîn” wî ye, û nîşan kir ku bombe li ser malperên sivîl bû bi bi sivîl qerebalix çi jî li hejmara mexdûran ne diyar e ji ber du tiştan e: yekem de nikarin li van kesan di nava têkiliyê bi berdewamî e, û ya duyem e, gelek welatiyên sivîl ên ku li ser şiyana ma ne, ewqas hêsan e, da ku bawer bikin, ku hejmara ne.
Wî berdewam kir û got: Em beyan ketina jin û zarok, û em bi kêmanî di vê rêxistinê de mirina bi sê zarokên ku di encama topbaranan de li ser van waran de tên tomarkirin ji bajarokê “Al-Muhasan” in, lê belê ew niha li vî terzî dorpêçkirin, û bi vê bombebaranê de li nêzîkî Othman bin Mizgefta Osman bin Afan û li kêleka Mizgefta Xalid Bin Walîd ji bo kuştina sîvîlan.
Wî diyar kir ku ew ne li rêxistinê de ne dikarin tekez dike ku Hevpeymaniya navnetewî li pey siyaseta erda kizirî, di heman demê de ji bo xwe ewle yî û li wir kuştîyên sîvîl ku di encama topbaranan de, û wek encama van pevçûnan de, tekez kir di heman demê de, ev mafdar nake ku dê çi û ne dixebitin, ne zehmet vala sivîl bi qasî ku pêkan û wehşeta li ka çi dibe “qezaya Hicîn”, gund û bajarokên wê.
Wergêr: Samya lawand
عذراً التعليقات مغلقة